Hoogwaardig hergebruik van kalk uit drinkwaterontharding is duurzaam en winstgevend
Eind 2015 is het TKI Watertechnologie-onderzoek ‘Met Hollandse kalkpellets de markt op’ succesvol afgerond. Het bleek mogelijk om de kalkkorrels die als reststof ontstaan bij drinkwaterontharding na bewerking als hulpstof (entmateriaal) opnieuw in diezelfde ontharding te gebruiken. Door een deel van het gevormde kalk als entstof te gebruiken in plaats van granaatzand, ontstaat een hoogwaardigere reststof, die bijvoorbeeld in te zetten is bij de vervaardiging van tapijt en in de toekomst mogelijk ook van papier, witglas, kunststof en feed/food.
De partners in ‘Met Hollandse kalkpellets de markt op’ waren Waternet, Reststoffenunie, Dunea, PWN, WML, Brabant Water en KWR. Het onderzoek werd mede gefinancierd uit de Toeslag voor Topconsortia voor Kennis en Innovatie (TKI) van het ministerie van Economische Zaken. Het concept wordt inmiddels op waterproductiebedrijf Weesperkarspel van Waternet toegepast en Waternet wil het ook op waterproductiebedrijf Leiduin doorvoeren.
Hoogwaardiger hergebruik mogelijk
Bij ontharding van drinkwater m.b.v. korrelreactoren ontstaan kalkkorrels als reststof. Deze reststof wordt reeds in verschillende markten nuttig afgezet. Door de kwaliteit van de kalkkorrels te verbeteren, komen nieuwe, meer hoogwaardige toepassingen in beeld, zoals witglas, papier, tapijt, kunststof en feed/food. Daartoe dient de zandkern in de kalkkorrel – het entmateriaal – vervangen te worden door een kern van calciet. Zo ontstaat een kalkkorrel die nagenoeg uit kalk bestaat. Het calciet dat als entmateriaal wordt ingezet, kan in principe uit de eigen kalkkorrels geproduceerd worden. Op die manier is sprake van reststoffenhergebruik, valorisatie van reststoffen en mogelijk duurzaamheidswinst vanwege reductie van de winning van primaire kalk en transport. Om materialen opnieuw te gebruiken bij de drinkwaterbereiding is het wel nodig aan de strenge microbiologische en chemische kwaliteitsnormen te voldoen die de drinkwaterkwaliteit waarborgen.
Kwaliteit en bedrijfsvoering goed
Verschillende batches kalkkorrels zijn door minerale grondstof leveranciers bewerkt (middels drogen, malen, zeven) tot entmateriaal. De kwaliteit van calciet is in de gehele keten uitvoerig gemeten. Er kan voldaan worden aan de microbiologische en chemische kwaliteitseisen van calciet en het drinkwater. Het geproduceerde calciet is in verschillende duurtesten op het waterproductiebedrijf Weesperkarspel van Waternet succesvol toegepast.
Schaal beïnvloedt duurzaamheid en netto opbrengst
Er zijn verschillende uitvoeringsvarianten van dit concept gedefinieerd, variërend van productie en toepassing op onthardingsreactor-niveau tot een centrale bewerking door een onafhankelijke partij waarbij meerdere waterbedrijven deelnemen. Voor al deze varianten zijn de risico’s voor de waterkwaliteit bepaald en de bijbehorende noodzaak tot certificatie. Ook is een kosten/batenanalyse uitgevoerd en is de duurzaamheid middels LCA bepaald. Uit deze multi-criteria-analyse blijkt dat de netto opbrengsten gunstig zijn voor de grootschalige centrale variant, echter de duurzaamheidswinst neemt af naarmate het concept grootschaliger wordt. De kleinschaligere varianten kennen een betere duurzaamheidswinst, maar de netto opbrengsten zijn dan minder gunstig. Lees meer op de projectpagina van TKI Watertechnologie.
Gerelateerd aan dit onderzoek hebben de ketenpartners Reststoffenunie, Waternet, Ardagh Glass en Desso in 2015 de tweejaarlijkse prestigieuze IWA-KWR Award for Best Practices on Resource Recovery from Water in de wacht gesleept, voor het valoriseren en hoogwaardig inzetten van calcietkorrels. Juryvoorzitter Willy Verstraete heeft de prijs uitgereikt op de eerste IWA Resource Recovery Conference in Gent.