TKI Watertechnologie & circulaire stad op Aqua Nederland Vakbeurs
De circulaire stad vormde dit jaar het thema van de KWR-stand op de Aqua Nederland Vakbeurs. De wereld verstedelijkt in hoog tempo zodat veel toekomstige transitieprocessen zullen plaatsvinden in een stedelijke setting. In de circulaire stad is water een verbindende factor: drinkwater, riolering, afvalwater, energie, transport, natuur en mensen. In de beursstand en –presentaties kwamen verschillende TKI Watertechnologie-projecten aan bod.
De uitdaging voor een leefbare en attractieve stad ligt voor een belangrijk deel in een goede omgang met water. Door onderzoek aan onder andere hergebruik van grondstoffen uit afvalwater, adaptatie aan klimaatverandering, energielevering uit drink- en afvalwater, nieuwe rioleringsconcepten, ondergrondse opslag van water en energie en de rol van water in de waterstofeconomie, ontwikkelt KWR de kennis om vorm te geven aan de ‘water wise city’.
TKI Watertechnologie
De KWR-stand toonde vijf TKI Watertechnologie-projecten rond het centrale thema, waarbij de samenwerking tussen kennisinstituten en marktpartijen steeds werd benadrukt:
- Power to Protein
Beschikbaarheid van voldoende eiwit voor menselijke en dierlijke consumptie is wereldwijd een grote uitdaging voor de komende decennia. Bij Power to Protein produceren we hoogwaardige eiwitten uit reststoffen van de stedelijke waterketen.
- Groenblauwe daken
Steden over de hele wereld zoeken een oplossing tegen wateroverlast en hittestress. Vergroenen van daken is een aantrekkelijke optie. We richten ons op een lichtgewicht zelfdragend, groenblauw daksysteem voor het bergen van neerslag en het verkoelen van de stad via verdamping.
- Bodemenergie bij Lelystad Airport
Door het Luchthavenbesluit van 2015 groeit Lelystad Airport in de komende jaren vanuit een min of meer ‘groene weide’. We onderzoeken de ondergrondse functies bij de ontwikkeling van het gebied: naast hemelwateropslag en bluswatervoorziening is vooral bodemenergie een sleutelfunctie voor de ondergrond.
- Multi-source drinkwatervoorziening
Drinkwaterbereiding is als regel gekoppeld aan een bepaalde bron (bijv. grond- of oppervlaktewater). In het Multi-source concept streven we onafhankelijk van de bron, lokaal drinkwater te maken van onberispelijke kwaliteit. Centrale techniek is membraanfiltratie (RO, reversed osmosis).
- Circulaire watervoorziening glastuinbouw
Voor de glastuinbouw geldt vanaf 1 januari 2018 nieuwe regelgeving m.b.t. gewasbeschermingsmiddelen: alle telers moeten een zuivering toepassen op het lozingswater uit de teelt. We kunnen per tuindersbedrijf een zuivering inrichten; alternatief is een collectieve zuivering van meerdere bedrijven.
Meer ‘water in de circulaire stad’
Er was ook aandacht voor de waterstofeconomie: in een ‘all electric’ toekomst met hernieuwbare energiebronnen (zon, wind, blue energy) is waterstof een belangrijke energiedrager. Via elektrolyse van water zetten we elektrische energie tijdens dalverbruik om in waterstof; naar behoefte laten we een brandstofcel later weer groene stroom maken met de waterstof. Om de stedelijke waterketen als geheel te beoordelen, heeft KWR de City Blueprint ontwikkeld: een quick-scan voor de beoordeling van de stedelijke waterketen, inmiddels toegepast op 45 steden en regio’s in 27 landen. We zien in één oogopslag de belangrijkste uitdagingen binnen de stedelijke waterketen.
Workshops en presentaties
Samen met de Netwerkgroep Industriewater organiseerde KWR voor de derde achtereenvolgende keer de workshop ‘Emerging Technologies’ voor de industriële waterbehandeling. Tessa van den Brand vertelde hier over VibroCav, een technologie voor slibontsluiting. Jos Boere gaf tijdens het plenaire symposium een lezing over water in de circulaire economie. Hij benadrukte dat de watersector een natuurlijke voortrekkersrol heeft in het ontwikkelen van een circulaire economie. Marcel Paalman sprak over de circulaire watervoorziening in de glastuinbouw.