COASTAR: zout op afstand, zoet op voorraad

De toenemende watervraag, klimaatverandering en relatieve zeespiegelstijging werken verzilting van kustgebieden in de hand met als gevolg tekorten aan zoetwater voor drinkwater, landbouw, industrie, natuur en (stedelijk) waterbeheer. Steeds vaker moeten we daardoor een beroep doen op dure alternatieve zoetwatervoorziening, zoals (zeewater) ontzilting en aanvoer van schaars zoetwater over grote afstanden. Ook wateroverlast vormt een steeds groter probleem.

Technologie

Vanwege deze optelsom aan problemen hebben kustgebieden een steeds minder aantrekkelijk vestigingsklimaat. Gebruikmaken van tijdelijke zoetwateroverschotten na opslag in de ondergrond en benutting van opkwellend brakwater werden voorheen gezien als kleinschalige maatregelen die slechts lokaal kunnen worden ingezet door eindgebruikers. Ook werden meekoppelkansen voor het verdere waterbeheer nog nauwelijks benut. Daarom is COASTAR (COastal Aquifer STorage and Recovery) in 2016 in het leven geroepen: een handelingsperspectief voor een robuuste zoetwatervoorziening door grootschalige, georganiseerde inzet van de ondergrond voor opslag en levering van zoetwater, met baten voor het beheer van het gehele watersysteem.

Oplossing

Binnen het TKI-project is het COASTAR concept planmatig en kritisch onderzocht en ontwikkeld, aan de hand van drie concrete casussen: Waterbank Westland (droge voeten en voldoende gietwater), brakwaterwinning Polder de Noordplas (bron voor drinkwater én remedie tegen verzilting oppervlakte water), en brakwaterwinning Solleveld (vergroten zoetwaterbel én alternatieve drinkwaterbron) . In de casussen was er aandacht voor ondergrond en techniek, maar ook voor kosten-baten, financiering en organisatie.

Het eindresultaat van het TKI project COASTAR is een roadmap voor een uitvoeringsprogramma COASTAR in de regio Den Haag-Westland-Rotterdam. Deze roadmap dient tevens als voorbeeld voor andere regio’s in Nederland en kustgebieden wereldwijd. Tijdens de COASTAR conferentie op 18 mei 2018 hebben waterschappen, drinkwaterbedrijven, kennisinstituten, Arcadis, Provincie Zuid-Holland en de glastuinbouw zich gecommitteerd aan het verder ontwikkelen van COASTAR. De eerste stap is het opstellen van een kennisprogramma voor COASTAR om concepten verder uit te werken en in de praktijk te toetsen. Het streven is om – als onderdeel van het Deltaprogramma Zoetwater – in 2020 onderbouwde beslissingen te kunnen nemen over toekomstige grootschalige realisaties.