Effluent reuse – Harnaschpolder

Technologie

De glastuinbouw in Nederland heeft een grote behoefte aan gietwater van hoge kwaliteit tegen een gunstig tarief. In dit onderzoek zijn de mogelijkheden verkend om gezuiverd effluent eerst te bufferen via ondergrondse waterberging en vervolgens bij behoefte in droge perioden met watertekorten te benutten als gietwater in de glastuinbouw.

Tijdens het project is ingezoomd op de mogelijkheden om Delft Blue Water (DBW) – gezuiverd en opgewerkt stedelijk water van de AWZI’s Harnaschpolder en Nieuwe Waterweg – in te zetten als gietwater voor een cluster glastuinbouwbedrijven in het Westland via ondergrondse waterberging.

Uitdaging

Naast hemelwater gebruiken veel tuinders momenteel brak grondwater dat eerst ontzilt moet worden om geschikt te zijn als gietwater. Hierbij ontstaat een zoute afvalstroom, ook wel brijn of concentraat genoemd, welke geloosd wordt in de diepere ondergrond. Deze lozingen zijn in beginsel niet toegestaan. Tot 2022 is ontheffing verleend. Er wordt daarom gezocht naar alternatieve waterbronnen. Het landelijke beleid ‘goed gietwater’ is gericht op een duurzamere gietwatervoorziening waarbij een collectieve voorziening met hergebruik van effluent hoog op de voorkeursladder staat.

Directe levering van Delft Blue Water aan de tuinders brengt extra kosten met zich mee vanwege de benodigde dimensionering om te voldoen aan de piekwatervraag in een relatief korte periode van enkele maanden. Dit nadeel is afwezig indien in tijden van overschot het water ondergronds kan worden opgeslagen voor hergebruik. Zo kan namelijk met een lagere geïnstalleerde capaciteit worden volstaan dan wanneer het gehele leidingnet wordt uitgelegd op de piekvraag van de tuinders. Er kan dan worden volstaan met een aanzienlijk lagere capaciteit gedurende een langere leveringsperiode.

Uit dit samenwerkingsproject blijkt dat het technisch mogelijk is om water te leveren via ondergrondse waterberging nabij de kassen. Aandachtspunt is het percentage water dat na ondergrondse opslag kan worden teruggewonnen, ook wel het rendement genoemd. Dit rendement moet ten minste 60 procent of hoger liggen om ook aantrekkelijk te zijn voor de levering van Delft Blue Water. In de beschouwde periode van 2012 tot 2014 werd de  ondergrondse bergingsproef uitgevoerd met hemelwater. Het rendement is door een lekkage in afsluitende bodemlagen nog te laag. Gewerkt wordt aan technieken om dit lek te dichten en zo het rendement te verhogen.

Oplossing

Er is een gunstige business case mogelijk bij afzetvolumes van circa 400.000 m3/jaar. Dit betekent dat DBW voor een groter cluster van bedrijven (>tweehonderd hectare met een hoge watervraag) een aantrekkelijk alternatief kan zijn met vergelijkbare kosten ten opzichte van bestaande Reverse Osmosis voorzieningen (0,80 – 1,00 €/m3). Voor kleinere clusters wegen de initiële investeringen in het benodigde leidingwerk niet op tegen de besparingen.