Let’s make it easier being green

Een groeiende wereldbevolking, overschrijding van de planetaire grenzen, klimaatverandering, al deze uitdagingen vereisen grote veranderingen in het consumentengedrag. In dit cross-sectorale project binnen TKI Watertechnologie en TKI Agri & Food bundelen onderzoekspartners  Wageningen Research en KWR hun krachten met een breed scala aan partners uit de publieke en private sector. Gezamenlijk werken zij aan het selecteren, ontwikkelen en testen van gedragsveranderingsinterventies om consumenten te bewegen tot milieuvriendelijk gedrag. Het uiteindelijke doel is het verkrijgen van effectieve en haalbare interventies die in de praktijk worden omarmd. Het project richt zich daarbij specifiek op het structureel verminderen van het watergebruik en de voedselverspilling van consumenten in het huishouden, de twee onderzochte casussen binnen dit project.

Onvoldoende inzicht in hoe waterbesparing in de zomer gestimuleerd kan worden

Een goed startpunt volgens de Nederlandse drinkwaterbedrijven is om te focussen op waterbesparing in de zomer. Het verminderen van het waterverbruik in de zomer helpt in het verminderen van de druk op het (drink)watersysteem en beperkt de impact op de omgeving van watertekorten in warme en droge periodes. Besparingsinitiatieven uit het verleden hebben slechts zeer beperkte lange-termijn resultaten opgeleverd. Om de gewenste besparing te bereiken, is er meer inzicht nodig in de gedachten, gewoonten en gedragingen die verantwoordelijk zijn voor het totale waterverbruik, en specifiek voor de dagelijkse en seizoenspieken tijdens de zomerperiode. Daarnaast is er meer inzicht nodig in hoe drinkwaterklanten gestimuleerd kunnen worden om drinkwater te besparen. Het onderzoek zal hierbij voortbouwen op bevindingen uit eerder onderzoek naar het stimuleren van waterbesparend gedrag, en deze toepassen in de setting van waterbesparing tijdens de zomerperiode.

In kaart brengen van resultaten uit het verleden en veldexperimenten gericht op interventies om waterbesparing te stimuleren
Door het in kaart brengen van resultaten uit het verleden en een scan van initiatieven uit de praktijk, zal in het eerste jaar van dit project een overzicht worden gegeven van veelbelovende interventies in het stimuleren van waterbesparing bij huishoudens. Voorbeelden van interventies zijn een timer in de douche, of het inspelen op sociale normen, door te laten zien hoeveel water een huishouden gemiddeld verbruikt.

In het tweede jaar van dit project zullen op kleine schaal experimenten worden uitgevoerd om waterbesparing te stimuleren bij huishoudens in de zomerperiode. Hierbij wordt gekeken naar het effect op daadwerkelijke waterbesparing door huishoudens. Op basis van de resultaten zullen de strategieën die het beste werken in het verminderen van het daadwerkelijke waterverbruik worden gecombineerd tot één grotere campagne. Deze campagne zal in het derde jaar worden uitgerold, en hierbij zal het effect van de campagne op daadwerkelijke waterbesparing over een langere periode gemeten worden . Daarnaast zal zogenaamd ‘spill-over gedrag’ worden bepaald. Spill-over gedrag houdt in, in hoeverre waterbesparing bij een bepaald gedrag (bijvoorbeeld korter douchen) leidt tot meer of minder waterbesparing bij andere gedragingen (bijvoorbeeld minder vaak de tuin sproeien), en op andere gebieden (bijvoorbeeld minder voedselverspilling).

Dit onderzoek is onderdeel van een groter project naar duurzaam gedrag dat in samenwerking met partners uit de voedselsector wordt uitgevoerd (link). Naast dit onderzoek over waterbesparing loopt er parallel een onderzoek naar voedselverspilling; de persoonlijke factoren die bepalend zijn voor het gedrag (zoals bijvoorbeeld gemak of gedachteloosheid) zijn voor beide werkvelden gelijk. Daarom kan het type interventie (bijvoorbeeld door middel stickers op verpakkingen, of een kraanhanger aan een buitenkraan) en de onderzoeksmethoden (door middel van testen van effectiviteit van verschillende interventies op duurzaam gedrag) voor een groot deel overeenkomen, kunnen we veel van elkaars bevindingen en ervaringen leren.

Een effectieve en haalbare interventie om waterbesparing gedurende een zomerperiode te bewerkstelligen

Dit project zal een effectieve gedragsinterventie opleveren om waterbesparing op de langere termijn (tenminste gedurende een hele zomerperiode) te bewerkstelligen, die omarmd wordt door drinkwaterklanten. Het is hierbij van belang dat de interventie praktisch en financieel haalbaar is, en grootschalig kan worden uitgerold door de drinkwaterbedrijven.