Slimmer beregenen door ondergrondse waterberging, gecombineerd met ontijzeren

In Nederland wordt grondwater onttrokken voor toepassingen in de agrarische, industriële en drinkwatersector. Tegelijkertijd is verduurzaming van het waterverbruik hoogst noodzakelijk. Hierin wordt veel verwacht van de mogelijkheden voor ondergrondse berging van overtollig hemelwater. Maar omdat in ons grondwater en de ondergrond vaak opgelost ijzer zit, kan dit bij zowel directe winning als bij ondergrondse waterberging problemen veroorzaken. Onttrekkingsputten en irrigatievoorzieningen kunnen verstopt raken, gewassen kunnen verkleuren, het ijzer kan giftig zijn voor het vee en het kan negatieve consequenties hebben voor de waterkwaliteit en bodemvruchtbaarheid. Dit project onderzoekt in hoeverre ondergronds ontijzeren hiervoor een mogelijke oplossing biedt.  

Technologie

In de drinkwatervoorziening wordt bij het onttrekken van grondwater al jarenlang de techniek van ondergronds ontijzeren succesvol toegepast. Hierbij wordt periodiek zuurstofrijk water in de bodem geïnjecteerd, zodat ter plekke (in situ) een neerslag van ijzerhydroxiden ontstaat. Bij de daaropvolgende onttrekking bindt het opgeloste ijzer zich aan deze ijzerhydroxide. Als gevolg hiervan kan een veelvoud van het volume geïnjecteerd zuurstofrijk water worden onttrokken, voordat ‘doorslag’ van ijzer naar de put plaatsvindt. Nog niet eerder werd deze techniek gecombineerd met ondergrondse waterberging, wat een synergie kan bewerkstelligen met zowel een bevordering van de waterbeschikbaarheid en -kwaliteit, als het tegengaan van verstoppingsproblemen.

Uitdaging

Dit project is erop gericht om ervaring op te doen met ondergronds ontijzeren bij ondergrondse waterberging. Onderzocht wordt of de techniek ook toepasbaar is voor grondwater met een meer uitdagende samenstelling dan gebruikelijk is bij de drinkwaterproductie. Een afwijkende samenstelling kan nadelig zijn voor ondergronds ontijzeren. Zo kan het grondwater hogere ijzerconcentraties of methaan bevatten, of heeft het een lagere pH. Ook is regenwater van nature al relatief zuur. Daarnaast wordt onderzocht hoe ondergronds ontijzeren een zo hoog mogelijk rendement oplevert en hoe de technologie slim kan worden toegepast in de bedrijfsvoering. Pilotstudies worden opgezet bij twee glastuinbouwers en drie melkveehouders in Noord-Brabant.

Oplossing

Op basis van de pilotstudies kunnen de randvoorwaarden worden bepaald voor een langdurige, stabiele combinatie van ondergrondse waterberging en ondergronds ontijzeren, en de toepasbaarheid ervan voor de agrarische sector in Noord-Brabant en daarbuiten.