Integrale aanpak van industriele probleemstoffen in het oppervlaktewater

De emissie van industriële chemicaliën uit behandeld en onbehandeld afvalwater heeft een belangrijk effect op de waterkwaliteit van oppervlaktewater en grondwater. De monitoring van opkomende stoffen en de verdeling van taken en verantwoordelijkheden in het waterkwaliteitsbeheer, zijn echter versnipperd en sterk in ontwikkeling. Daarom is er dringend behoefte aan een gestructureerde en samenhangende aanpak, die duidelijk én werkbaar is voor alle betrokken partijen.

Technologie

In het waterkwaliteitsbeheer is groeiende aandacht voor opkomende stoffen met negatieve effecten op voedselvoorziening, drinkwatervoorziening of natuur. Het voorkomen van deze negatieve effecten vereist zowel inzicht in de verspreiding en eigenschappen van stoffen, als bewustzijn over de handelingsopties van verschillende partijen. Ook een herverdeling van verantwoordelijkheden, het delen van informatie en een snellere doorwerking van meetresultaten kan daar aan bijdragen. In dit project worden een aantal bouwstenen van een integrale aanpak van industriële stoffen in effluenten van rioolwaterzuiveringsinstallaties uitgewerkt:

(1)    Het verbinden van inhoud, organisatie en implementatie in de governance processen achter het waterkwaliteitsbeheer voor de huidige en komende wettelijke kaders voor het reduceren van probleemstoffen.

(2)    Een generiek stappenplan om transparant en onderbouwd informatie over waterkwaliteit en emissiebronnen te verzamelen.

(3)    Het ontwikkelen van een signalerings- en identificatiestrategie op basis van online-sensoren, geautomatiseerde monsterverzameling en innovatieve analysetechnieken.

(4)    Het vervaardigen van communicatiemateriaal over de verspreiding en effecten van industriële probleemstoffen in het Maasstroomgebied of Westerschelde.

Uitdaging

Het project wordt uitgevoerd op basis van drie casussen, namelijk

(1)    RWZI Bath. Deze RWZI verwerkt het afvalwater van een grote afvalwaterpersleiding waarop 200.000 huishoudens en diverse chemische industrieën (o.a. Moerdijk) zijn aangesloten. Het gezuiverde afvalwater wordt op de Westerschelde geloosd.

(2)    RWZI Heugem. Deze RWZI verwerkt het afvalwater van huishoudens en van het Universitair Medisch Ziekenhuis. Het effluent wordt geloosd via een kleine watergang die uitkomt op de Maas.

(3)    RWZI Heeswijk Dinther verwerkt het afvalwater van huishoudens en meerdere bedrijven in de regio. Het effluent wordt via het regionale systeem op de Maas geloosd.

Deze casussen kenmerken zich niet alleen door een dominant aandeel van industrieel effluent. In alle gevallen zijn meerdere publieke en private partijen betrokken bij de risicobeheersing van de lozingen. Ook is er tot op heden slechts beperkt aandacht voor opkomende stoffen in de vergunningverlening en monitoring. Daarnaast werken de lozingen potentieel door op benedenstrooms gelegen functies, zoals de drinkwatervoorziening, landbouw, visserij en natuur.

Oplossing

Het resultaat is een bewakingsstrategie die zowel effectief als doeltreffend is om effecten van industriële emissies op benedenstrooms gelegen functies te beperken. De bewakingsstrategie bestaat uit governance modellen voor het beschrijven van interacties tussen verschillende actoren, een generiek stappenplan voor monitoring en informatieverzameling, een innovatieve meetstrategie en inzet van waterkwaliteitsmodellen.